Hiện nay việc sử dụng Robotic Process Automation (RPA, tạm dịch: Máy móc trong quy trình tự động hoá) đang dần chuyển đổi cách xử lý các giao dịch. Các robot RPA có thể thực hiện nhiều quy trình trên nhiều chức năng, từ quy trình sản xuất và giao dịch, cho đến nhân sự và công nghệ thông tin. Chúng có thể tham gia cùng nhóm nhân viên, cung cấp các bước thay đổi để tăng năng suất làm việc, hoặc thay đổi hiệu suất của chúng qua việc học hỏi (như chúng ta đã biết, máy móc đang dần trở nên thông minh hơn!).

Khi này thì vai trò truyền thống của kiểm toán nội bộ có thay đổi như thế nào? Có vẻ như sẽ có hai câu hỏi lớn cần trả lời: Làm thế nào để kiểm toán robot? Và, làm thế nào để tận dụng robot trong kiểm toán nội bộ?

Có rất nhiều rủi ro. Việc máy móc đang dần học hỏi là một ví dụ, bởi có nguy cơ chúng sẽ học những điều sai, nhưng không phân biệt được đó là sai. Nó là lỗi dễ bị mắc phải khi máy móc không (hay chưa?) có tri giác. Ví dụ, đạo đức có thể mã hoá được, nhưng rất khó để thực hiện một cách nhất quán mà không phân biệt được đúng và sai theo giác quan.

Kiểm toán nội bộ RPA do đó có thể hữu ích hơn dưới sự giám sát ở mức thấp, hơn là bắt buộc làm việc trong các cuộc kiểm toán và chiến lược kiểm toán phức tạp đòi hỏi phải có sự đánh giá.

Các vai trò trong kinh doanh hoặc kiểm toán nội bộ muốn thực hiện tốt đòi hỏi phải suy nghĩ về cách thức làm việc của các nhóm sẽ được cấu trúc như thế nào trong tương lai. Các vai trò đó có thể sẽ cần phải được thiết kế lại, vì không chắc rằng robot RPA có thể thay thế được vị trí tương tự của một nhân viên, vì vậy việc thực hiện công việc có thể sẽ có rủi ro và cũng có thể mang lại giá trị cho kiểm toán nội bộ.

Rất nhiều thách thức về phân tích dữ liệu sẽ được áp dụng ở đây, vì các robot đang được tiến hành phân tích một bước xa hơn trong việc tự động hoá việc ra quyết định. Để kiểm toán hoặc để sử dụng máy móc để kiểm toán cần sự hiểu biết chúng thật sự hoạt động như thế nào và cách đánh giá hiệu qua ra sao.

Bạn có kinh nghiệm gì không vấn đề này hay không? Thậm chí liệu bạn có biết là máy móc đang làm việc trong công ty của mình? Đây có phải là khoa học viễn tưởng không? Nếu không thì bạn sẽ làm gì khi gặp thách thức này?

Quan điểm của bạn về vấn đề này như thế nào?

Theo Henry Irving, ICAEW Talks.